İNGUŞLARIN SINIR DIŞI EDİLMESİNİN YILDÖNÜMÜNDE UKRAYNA, İNGUŞLARIN DEVLET OLMA HAKLARINI TANIDI

Ukrayna Verkhovna Rada’sı İnguş halkının kendi devletini kurma hakkını tanıdı. “İnguş halkının bağımsız ve egemen bir ulusal devlet kurma hakkının tanınması, Rusya’nın İnguşlara karşı işlediği suçların kınanması ve İnguşetya’nın toprak bütünlüğünün yeniden tesis edilmesine ilişkin” karar, gerekli 226 milletvekilinden 248’inin oyuyla kabul edildi.

Karar metninde kararın kabul edilmesine ilişkin bir dizi neden sıralanmaktadır. Özellikle, “Rusya’nın, İnguşların ezici çoğunluğunun toprak bütünlüğünün yeniden tesis edilmesi yönünde oy kullandığı 30 Kasım 1991 tarihli “Başkenti Vladikavkaz şehri olan ve yasadışı olarak yabancılaştırılmış İnguş topraklarının iadesi ile RSFSC içinde İnguş Cumhuriyeti’nin kurulmasına ilişkin” referandumun sonuçlarını dikkate almadığı” belirtilmektedir.
Aynı zamanda, belgede belirtildiği üzere, “1992 yılında Osetler ve İnguşlar arasındaki çatışmalar sırasında silahlı kuvvetler ve Rusya İçişleri Bakanlığı Osetlerin yanında yer almış ve insanlığa karşı suçlar tanımına giren toplu suçlar işlemiştir”.
Ayrıca “Rusya’nın İnguşların devlet kurucu kurumlarını (cumhurbaşkanlığı makamı ve halk seçimleri, anayasa mahkemesi, müftülük ve Teips Konseyi) tasfiye ettiği, cumhuriyetin topraklarını küçültmeye devam ettiği, baskıyı yoğunlaştırdığı ve İnguşların ulusal kimliğini yok ettiği” ve İnguş Bağımsızlık Komitesi’nin Rusya’dan ayrılma arzusunu ilan ettiği bir “İnguşetya’nın Bağımsızlığını Destekleyenler Deklarasyonu” ilan ettiği vurgulandı.
Verkhovna Rada başkanı karar metnini uluslararası toplum temsilcilerine göndermeli ve onları İnguşların kendi devletlerine sahip olma hakkını desteklemeye çağırmalıdır.
Gruplardan birinin temsilcileri, İnguşların devlet kurma hakkının tanınmasına ilişkin karar tasarısının oylamasını, kararın kabulünü Rusya içinde Çeçen ve İnguş özerkliğinin kuruluşunun yıldönümüne denk getirmek amacıyla Temmuz ayına ertelemeyi teklif etti. Ancak milletvekillerinin çoğunluğu Vainakhların Orta Asya’ya sürülmelerinin 80. yıldönümünde oylama yapmakta ısrar etti.
Özgür Bir Kafkasya İçin Parlamento Derneği Başkanı Alexei Goncharenko, Kavkaz.Realii web sitesine yaptığı açıklamada, Ukrayna Parlamentosu’nun kabul ettiği kararın bir kez daha “Rus İmparatorluğu’nun (Rusya Federasyonu) yıkılması” ve fethettiği halkların özgürlüklerine kavuşması gerektiğini vurguladığını söyledi.
Şubat-Mart 1944’te Mercimek Operasyonu sırasında Vainakh halkları – Çeçenler ve İnguşlar – Stalin’in emriyle vatana ihanet suçlamasıyla Kazakistan ve Kırgızistan’a sürüldü. Yaklaşık yarım milyon Vainakh daha sonra yeniden yerleştirildi. 1957 yılında Çeçen-İnguş ÖSSC yeniden kuruldu. 1950’den önce, tahliye edilenler arasından yaklaşık 23.000 İnguş, yani neredeyse her dört İnguş’tan biri öldü.
Aralık ayında, Ukrayna Yüce Radası’ndan bir grup milletvekili İnguşların devlet olma hakkını tanıyan bir yasa tasarısı hazırladı. Uzmanlar bu tasarının kabul edilmesinin Rus halklarının kendi kaderlerini tayin etme haklarının savunulması yönünde sembolik bir adım olacağını söylüyor. Aynı zamanda, mevcut gerçekler çerçevesinde, cumhuriyetin toprak olarak tanınması sorununu çözemeyecektir.
18 Ekim 2022 tarihinde Ukrayna Yüce Radası, Çeçenistan’ı Rusya tarafından geçici olarak işgal edilmiş bir bölge olarak tanıyan ve “Çeçen halkına yönelik soykırımı” kınayan bir kararı kabul etti.
Geçtiğimiz Ocak ayında İstanbul’da bağımsız İnguşetya’yı destekleyenlerin bir araya geldiği bir kongrede kurulan İnguş Bağımsızlık Komitesi’nin amaçları İnguş toplumunu özgürlük ve bağımsızlık fikri etrafında birleştirmek, kültürel ve dini kimliği korumak, bağımsız bir İnguş devleti kurmak için bir temel oluşturmak ve “halkın bir kez daha aldatılmasını ve onlara karşı şiddet uygulanmasını önlemek”. Ocak 2024’te Rusya Adalet Bakanlığı İnguş Bağımsızlık Komitesi’ni “yabancı ajanlar” siciline ekledi.
______________
Kaynak: www.kavkazr.com